ارزیابی آثار سموم شیمیایی کشاورزی بر محیط زیست روستاها (مطالعۀ موردی: روستاهای شهرستان زرین‌دشت)

حفاظت از محیط زیست و منابع آن، یکی از ابعاد مهم توسعة پایدار است. افزایش مصرف مواد شیمیایی و ناآگاهی کشاورزان در استفاده از این مواد، موجب ناسالم شدن محصولات کشاورزی و آلودگی محیط زیست روستا شده است. هدف این مقاله از یک‌‌سو، بررسی آثار تخریبی ناشی از کاربرد سموم شیمیایی در کشاورزی و از سوی دیگر، معرفی راهکار برای بهبود محیط زیست روستاهای شهرستان زرین‌دشت است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. جامعۀ آماری شامل 19622  N=کشاورز ساکن 15 روستای شهرستان زرین‌دشت است‌. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار spss و روش‌های آماری مانند همبستگی پیرسون و همچنین از رویکرد آماری مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) و نرم‌افزار Warp PLS 4 به‌منظور اجرای ساختار مدل استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین اثرگذاری سموم شیمیایی و آلودگی‌های محیط زیست، براساس ضریب همبستگی پیرسون در سطح اطمینان 99 درصد رابطة مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین برپایة نتایج معادلات ساختاری، سموم شیمیایی سبب آلودگی‌های زیست‌محیطی شده است. در این زمینه متغیر ترویج، بر استفادة صحیح از سموم اثرگذار است و متخصصان کشاورزی تأثیر معناداری بر ریسک‌گریزی کشاورزان در استفاده از سموم شیمیایی دارند. همچنین فرضیة تأثیرگذاری واردات خارجی سموم بر خطرهای اقتصادی تأیید شد؛ زیرا اغلب سموم شیمیایی به کشور وارد می‌شوند و ارز خارجی آنها از دیگر زمینه‌های سودمند خارج می‌شود. این موضوع نه‌تنها برای کشاورزان، بلکه برای تمام افراد جامعه گران و پر‌هزینه است؛ بنابراین واردات سموم بر خطرهای اقتصادی تأثیر‌گذار است.